Przemoc w rodzinie może przyjmować różne formy:
- Fizyczna – naruszanie nietykalności fizycznej drugiej osoby np. kopanie, duszenie, policzkowanie, popychanie, odpychanie, bicie przedmiotami, duszenie, parzenie, przypalanie itp. – powodująca nieprzypadkowe urazy.
- Psychiczna – naruszenie godności osobistej, które prowadzi do znaczącego obniżenia możliwości prawidłowego rozwoju emocjonalnego dziecka. Przemoc psychiczna może występować m. in. w postaci: wyśmiewania, zniesławiania, wyzywania, stałej krytyki, obsesyjnego kontrolowania, karania poprzez odmowę uczuć, ograniczanie snu, kierowanie gróźb, przeklinanie.
- Seksualna – wykorzystanie seksualne, każde naruszenie intymności przez osobę dorosłą (starszą) czy silniejszą, które prowadzi do seksualnego zaspokojenia kosztem dziecka, np. udostępnianie/pokazywanie treści pornograficznych, zmuszanie do seksu, dotykanie w miejscach intymnych itp.
- Ekonomiczna – psychiczne uzależnienie oraz upokarzanie dziecka związane z jego niesamodzielnością finansową lub naruszenie jego własności – np. gdy dziecko dostaje w prezencie pieniądze, a rodzice bez jego zgody wydają je na swoje potrzeby lub gdy za karę rodzice odmawiają dziecku posiłku.
- Zaniedbanie – naruszenie obowiązku opieki nad dzieckiem przez rodziców/opiekunów prawnych, dotyczy to również niezaspokajania zarówno potrzeb fizycznych, jak i psychicznych dziecka, np. brak higieny, niewystarczająca ilość pożywienia, brak schronienia, brak opieki medycznej, brak wsparcia.
Przemoc w rodzinie to zamierzone i wykorzystujące przewagę sił działanie przeciw członkowi rodziny, naruszające prawa i dobra osobiste, powodujące cierpienie i szkody. Charakteryzuje się tym, że:
- Jest intencjonalna – jest zamierzonym działaniem człowieka i ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie ofiary;
- Siły są nierównomierne – jedna ze stron ma przewagę nad drugą. Ofiara jest słabsza a sprawca silniejszy;
- Narusza prawa i dobra osobiste – sprawca wykorzystuje swoją przewagę, narusza podstawowe prawa ofiary (np. prawo do nietykalności fizycznej, godności, szacunku itd.);
- Powoduje cierpienie i ból – sprawca naraża zdrowie i życie ofiary;
- Doświadczanie bólu i cierpienia sprawia, że ofiara ma mniejszą zdolność
do samoobrony.
Co zrobić? Gdzie szukać pomocy?
W sytuacji występowania przemocy ważne jest aby nie ignorować oznak przemocy i reagować. Aby ta reakcja była właściwa i skuteczna, warto postępować zgodnie z podanymi wskazówkami dotyczącymi postępowania w trudnej sytuacji.
Ważne numery i linki
Literatura
- Anna Grabowiec, Samoocena dzieci krzywdzonych w rodzinie, Wyd. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, 2011.
- Anna Brzezińska, Dzieci i Młodzież Wobec Agresji i Przemocy, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2001.
